22
|
EKT /
Στρατηγική Προγραμματικής Περιόδου 2016-2022
Οι Διεθνείς Τάσεις
Σ
ε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο παρατηρείται, την τελευταία 15ετία, έντονη
δραστηριότητα που συνοδεύεται από σημαντική δημόσια χρηματοδότηση για την
ανάπτυξη υποδομών ψηφιακού περιεχομένου, τόσο σε επίπεδο φορέων (δηλαδή
πανεπιστημίων, ερευνητικών φορέων και φορέων πολιτισμού), όσο και σε εθνικό
επίπεδο.
Στόχος των υποδομών αυτών είναι αφενός να εξασφαλίσουν με φιλικό για τον
χρήστη, και βιώσιμο τρόπο, την ευρεία διάθεση έγκριτου περιεχομένου επιστήμης
και πολιτισμού, και αφετέρου να παρέχουν υπηρεσίες και εργαλεία στους
ερευνητές, εκπαιδευτικούς, φοιτητές, μαθητές και πολίτες για να αξιοποιήσουν
στη δική τους δραστηριότητα το διατιθέμενο περιεχόμενο, προσθέτοντας στην
υποδομή αυτό που παράγουν οι ίδιοι. Ο σκοπός είναι να ενισχυθεί, με την
εφαρμογή διαφορετικών επιχειρησιακών μοντέλων, ο ενάρετος κύκλος της
γνώσης, προς όφελος της επιστήμης, της έρευνας, της κοινωνίας, της οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς έρευνας και πολιτισμού διαθέτουν με τυποποιημένο
τρόπο (ακολουθώντας τεχνολογικά πρότυπα και κανόνες περιγραφής),
το περιεχόμενό τους μέσω υποδομών, ενώ φορείς εθνικής εμβέλειας το
συσσωρεύουν, δίνοντας τη δυνατότητα για αναζήτηση και πρόσβαση σε μεγάλο
όγκο περιεχομένου σε εθνικό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζουν τη
διατήρηση επί μακρόν των ψηφιακών αρχείων που συσσωρεύονται.
Το περιεχόμενο αναγνωρίζεται ως πολύτιμη «πρώτη ύλη» που δίνει τη δυνατότητα
ενός νέου διαδικτυακού τύπου έρευνας, σε μεγάλο όγκο περιεχομένου, αλλά και
ως «πρώτη ύλη» που δίνει τη δυνατότητα στις νέες επιχειρήσεις έντασης έρευνας
και γνώσης να καινοτομήσουν, αποφέροντας σημαντικά οικονομικά οφέλη στην
Ευρώπη.
Σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αυτή έχει η
Ανοικτή Πρόσβαση (Open Access)
στο περιεχόμενο που διατίθεται, πολιτική που υιοθετείται ευρύτατα τόσο από την
ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΟΣΑ και η UNESCO, όσο και από εθνικές
πολιτικές και πολιτικές ιδρυμάτων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μεγάλη σημασία δίνεται
στη δυνατότητα ελεύθερης διακίνησης και χρήσης επιστημονικού και άλλου
ψηφιακού περιεχομένου στο πλαίσιο της Στρατηγικής της
Ψηφιακής Ενιαίας
Αγοράς της Ευρώπης (Digital Single Market)
με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίησή του.
To όραμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ελεύθερη διακίνηση του περιεχομένου
μέσω των ενιαίων υπηρεσιών νέφους σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από
αυτήν, όπως διατυπώνεται στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για το υπολογιστικό
νέφος (European Cloud Initiative), με στόχο τη βελτίωση της οικονομίας και
δίνοντας λύσεις στις μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις.
Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά την έρευνα, στόχος που χρηματοδοτείται από
την ΕΕ έως το 2020, είναι η δημιουργία του
Ευρωπαϊκού Νέφους Ανοικτής
Επιστήμης
(European Open Science Cloud)
, του ενιαίου χώρου για την έρευνα
στο υπολογιστικό νέφος, μέσω του οποίου διακινείται και επαναχρησιμοποιείται
περιεχόμενο. Το Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης προβλέπει τη δημιουργία
ενός ενιαίου περιβάλλοντος υπηρεσιών νέφους για τους ερευνητές στην Ευρώπη,
με τη δικτύωση και ενσωμάτωση επιμέρους ηλεκτρονικών υποδομών και
υπηρεσιών που έχουν χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς πόρους,
Ανοικτή Πρόσβαση
Open Access
Η πρακτική της παροχής
διαδικτυακής πρόσβασης σε
επιστημονική πληροφορία,
χωρίς κόστος για τον
αναγνώστη. Η επιστημονική
πληροφορία αναφέρεται
συνηθέστερα στις
επιστημονικές δημοσιεύσεις σε
περιοδικά με αξιολόγηση ή στα
επιστημονικά δεδομένα (που
υποστηρίζουν τις δημοσιεύσεις
ή/και στα μη επεξεργασμένα
δεδομένα).
Πηγή:
European Commission
background note on open
access to publications and data
in Horizon 2020
Ψηφιακή Ενιαία
Αγορά της Ευρώπης
Digital Single Market
Ψηφιακή ενιαία αγορά είναι
εκείνη στην οποία διασφαλίζεται
η ελεύθερη κυκλοφορία των
εμπορευμάτων, των προσώπων,
των υπηρεσιών και των
κεφαλαίων και στην οποία
τα άτομα και οι επιχειρήσεις
μπορούν, ανεξαρτήτως της
εθνικότητάς τους ή του τόπου
κατοικίας τους, να έχουν
αδιάλειπτη πρόσβαση και
να ασκούν διαδικτυακές
δραστηριότητες σε συνθήκες
θεμιτού ανταγωνισμού και με
υψηλό επίπεδο προστασίας
των καταναλωτών και των
δεδομένων προσωπικού
χαρακτήρα.
Πηγή:
CEC (2015) A Digital Single
Market Strategy for Europe,
COM(2015) 192 final, Brussels,
6.05.2015
