Basic HTML Version
Το πρόγραμμα «Περιφέρειες της Γνώσης»
1.3. Η πορεία στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο
& το μέλλον στο «Ορίζοντας 2020»
Την περίοδο 2007-2013, στις κύριες προσκλήσεις του προγράμματος (REGIONS-1),
υποβλήθηκαν συνολικά 377 προτάσεις, εκ των οποίων αξιολογήθηκαν οι 317 και
χρηματοδοτήθηκαν οι 69. Στις 377 προτάσεις συμμετείχαν συνολικά 4.234
οργανισμοί, εκ των
οποίων χρηματοδοτήθηκαν οι 802
.
Το ποσοστό μη επιλέξιμων προτάσεων κυμαίνεται στο 15,92%. Στις δύο πρώτες προκηρύξεις, το
ποσοστό είναι ιδιαίτερα υψηλό (24,47% και 31,88% στις προκηρύξεις REGIONS-2007-1 και
REGIONS-2008-1, αντίστοιχα), γεγονός το οποίο οφείλεται στην ιδιαίτερη δομή της «τριπλής
έλικας» που παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε Πρόγραμμα Πλαίσιο.
Ο προϋπολογισμός του συνόλου των προτάσεων που υποβλήθηκαν στις προσκλήσεις REGIONS-
1 ανέρχεται σε 668,10 εκατ. ευρώ, με αίτημα για χρηματοδότηση από την ΕΕ που ανέρχεται σε
595,81 εκατ. ευρώ. Έως τον Ιανουάριο 2013, χρηματοδοτήθηκαν 56 έργα με συνολικό
προϋπολογισμό 105,55 εκατ. ευρώ (κοινοτική χρηματοδότηση: 91,41 εκατ. ευρώ)
Αναμένεται να
χρηματοδοτηθούν 13 ακόμα έργα (αφορούν την προκήρυξη REGIONS-2012-2013, η οποία
ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2012, αλλά μέρος του προϋπολογισμού θα διατεθεί το 2013).
Ο μέσος όρος του προϋπολογισμού των έργων που χρηματοδοτούνται διαφοροποιείται σημαντικά
ανά έτος, λόγω αντίστοιχων διαφοροποιήσεων στις προκηρύξεις
. Στις προκηρύξεις 2007-2008, η
μέση κοινοτική χρηματοδότηση ανά έργο ήταν 0,8 (2007) και 0,9 (2008) εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια
αυξάνεται σε 1,7 (2009), 2,5 (2010), 2,5 (2011) και 2,4 (2012-2013) εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με μελέτη εμπειρογνωμόνων, σχετικά με τον αντίκτυπο του προγράμματος «Περιφέρειες
της Γνώσης» την περίοδο 2007-2009
, οι πρώτες προκηρύξεις δεν καθορίζουν με σαφήνεια τους
στόχους του προγράμματος, ούτε τη διαδικασία επίτευξής τους, με αποτέλεσμα τα πρώτα έργα να
έχουν ευρύ προσανατολισμό και αποτελέσματα που δύσκολα μπορούν να μετρηθούν. Σταδιακά το
πρόγραμμα στρέφεται από την υποστήριξη νέων clusters, τα οποία μπορεί να έχουν ακόμα και
αμιγώς εθνικό χαρακτήρα, στην ενίσχυση ώριμων clusters από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. .
Τα νέα clusters εξακολουθούν να ωφελούνται από το πρόγραμμα, αλλά πλέον μέσω της
συμμετοχής τους σε ευρωπαϊκές κοινοπραξίες και της κατάρτισης/καθοδήγησης από πιο έμπειρα
clusters. Έμφαση δίνεται στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειρίας, την από κοινού χρήση
εξοπλισμού, τη διαμόρφωση κοινών στρατηγικών, τη σύνδεση έρευνας και καινοτομίας και την
ευαισθητοποίηση όλων των δυνητικών συνεργατών σε clusters σε περιφερειακό ή διαπεριφερειακό
επίπεδο.
Επίσης, από το 2009, η Γενική Διεύθυνση Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής εμπλέκεται στην προετοιμασία των προκηρύξεων, γεγονός που οδηγεί στην εισαγωγή
των πρωτοβουλιών για πρωτοπόρους αγορές (lead market initiatives) στα θεματικά πεδία τους
προγράμματος.
Οι εμπειρογνώμονες επισημαίνουν πως η υποχρεωτική δομή της τριπλής έλικας διασφάλισε τη
συμμετοχή όλων των φορέων που απαιτούνται για την ανάπτυξη του cluster. Ωστόσο, η ενεργή
συμμετοχή των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης παρατηρείται μόνο στις περιπτώσεις που ο φορέας
έχει σαφείς αρμοδιότητες για τη χάραξη της ερευνητικής πολιτικής, ή έχει συμμετάσχει σε
ερευνητικά έργα στο παρελθόν. Την περίοδο της εκπόνησης της μελέτης τα περισσότερα έργα
βρίσκονταν ακόμα σε εξέλιξη και, συνεπώς, ο συνολικός αντίκτυπος δεν μπορούσε να αξιολογηθεί.
Ωστόσο, κάποια θετικά αποτελέσματα, τα οποία είχαν ήδη εκτιμηθεί, ήταν ο εντοπισμός και η
καταγραφή των προτεραιοτήτων για την έρευνα ανά περιφέρεια και η συγκρότηση θεματικών
στρατηγικών για περιφερειακή καινοτομία, σε αντίθεση με τις μέχρι τότε «γενικευμένες» πολιτικές.
Τα θεματικά πεδία αφορούν είτε τομείς για μελλοντική οικονομική ανάπτυξη, είτε παραδοσιακούς
3
Πρόκειται για τον αριθμό συμμετοχών και όχι για τον αριθμό μεμονωμένων οργανισμών. Δηλαδή, εάν ένας οργανισμός
συμμετείχε σε δύο προτάσεις, έχει προσμετρηθεί δύο φορές.
4
Πρόκειται για τον αριθμό συμμετοχών και όχι για τον αριθμό μεμονωμένων οργανισμών. Δηλαδή, εάν ένας οργανισμός
χρηματοδοτείται από δύο έργα, έχει προσμετρηθεί δύο φορές.
5
Προϋπολογισμός και κοινοτική συνεισφορά, όπως αναφέρονται στα συμβόλαια στων έργων (κατόπιν διαπραγματεύσεων
μεταξύ ΕΕ-κοινοπραξίας, διαφοροποιημένα από τα ποσά που αναφέρονταν στην πρόταση).
6
Στις προκηρύξεις 2007-2008, ο μέγιστος προϋπολογισμός ανά έργο ήταν 1 εκατ. ευρώ, ενώ στις προκηρύξεις 2009-2013
αυξήθηκε σε 3 εκατ. ευρώ.
7
“Assessment of the impact of the Regions of Knowledge” programme, technopolis group, April 2011:
10