58
|
EKT /
Στρατηγική Προγραμματικής Περιόδου 2016-2022
Οι Διεθνείς Τάσεις
Η καινοτομία αξιολογείται ως μία από τις σημαντικότερες πηγές για τη μεγέθυνση
της οικονομίας και την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων. Έχει, δε,
διαπιστωθεί πως η μεγέθυνση που προκαλείται από δραστηριότητες έντασης
γνώσης είναι διατηρήσιμη στο χρόνο, περιβαλλοντικά φιλική, υψηλής υπεραξίας,
δημιουργεί καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, ενώ μειώνει
τις τάσεις φυγής του
ανθρώπινου δυναμικού υψηλής εκπαίδευσης εκτός της χώρας (brain drain)
.
Σε διεθνές επίπεδο, η καινοτομία έχει κεντρική θέση σε αναπτυξιακές,
οικονομικές, και εκπαιδευτικές πολιτικές που στοχεύουν στην εμπορική
αξιοποίηση των εκροών γνώσης, την τεχνολογική αναβάθμιση του παραγωγικού
δυναμικού (στους κλάδους της μεταποίησης και υπηρεσιών) και την οικονομική
ανάπτυξη που βασίζεται στην ένταση γνώσης. Σύμφωνα με την αναθεωρημένη
έκδοση του Frascati Manual (2015), η καινοτομία στον βιομηχανικό τομέα αφορά
την κυκλοφορία νέων ή σημαντικά βελτιωμένων προϊόντων στην αγορά ή στην
εύρεση καλύτερων τρόπων (μέσω νέων ή σημαντικά βελτιωμένων διαδικασιών και
μεθόδων) για την είσoδο προϊόντων στην αγορά.
Επίσης, σύμφωνα με τη Στρατηγική για την Καινοτομία του Οργανισμού για την
Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), οι τομείς προτεραιότητας είναι:
η στρατηγική για την ανάπτυξη των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού∙ η
διαμόρφωση ενός σταθερού, υγιούς, ανοικτού και ανταγωνιστικού επιχειρηματικού
περιβάλλοντος∙ οι βιώσιμες δημόσιες επενδύσεις για ένα αποτελεσματικό σύστημα
δημιουργίας και διάχυσης γνώσης∙ η αύξηση της πρόσβασης και της συμμετοχής
στην ψηφιακή οικονομία∙ η ορθή διακυβέρνηση για την υλοποίηση των πολιτικών.
Σε εθνικό επίπεδο, οι πολιτικές διαφοροποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες
και το δυναμικό της κάθε χώρας. Ωστόσο, τόσο σε ανεπτυγμένες όσο και σε
αναπτυσσόμενες χώρες, η ενίσχυση της εθνικής καινοτομικής επίδοσης
θεωρείται προϋπόθεση για την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη
βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και την επίλυση κοινωνικών προκλήσεων που
αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Ενδεικτικά, σχεδιάζονται πολιτικές για την ενίσχυση
των νεοφυών επιχειρήσεων έντασης γνώσης, την τεχνολογική αναβάθμιση
υφιστάμενων επιχειρηματικών και παραγωγικών κλάδων, την αύξηση της
δικτύωσης και αλληλεπίδρασης των πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων
με την επιχειρηματική κοινότητα, και την ταχύτερη μετατροπή των ερευνητικών
αποτελεσμάτων σε εμπορικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Επιπλέον, η σημασία που αποδίδεται στην καινοτομία ενισχύεται και από ένα
μεγαλύτερο πλέγμα τεχνολογικών τάσεων οι οποίες επιτρέπουν την επεξεργασία
πληροφορίας από πολλαπλές και μέχρι τώρα αναξιοποίητες πηγές, διευκολύνοντας
έτσι την απόκτηση ανταγωνιστικού επιχειρηματικού πλεονεκτήματος. Μία τέτοια
τάση είναι τα «μεγάλα δεδομένα» (big data). Αντίστοιχα, η ελεύθερη ανοικτή
πρόσβαση σε ερευνητικά και τεχνολογικά αποτελέσματα αιχμής, αποτελεί μία
ακόμη διεθνή τάση, η οποία στοχεύει στη χρονική απομείωση του διαστήματος
που μεσολαβεί και των χρηματοδοτικών κεφαλαίων που απαιτούνται μεταξύ
της επιστημονικής ανακάλυψης και εμπορικής εφαρμογής, αφού τα ερευνητικά
αποτελέσματα προέρχονται κυρίως από δημόσια χρηματοδότηση.
Επίσης, ένα οργανωσιακό και θεσμικό πλέγμα τάσεων διεθνώς στοχεύει στην
καλύτερη κατανόηση της καινοτομικής διαδικασίας, καθώς και στη διευκόλυνση
Φυγή ανθρώπινου
δυναμικού υψηλής
εκπαίδευσης
Brain Drain
Ως διαρροή εγκεφάλων (Brain
drain) ορίζεται η μαζική
φυγή ανθρώπινου δυναμικού
υψηλής εκπαίδευσης από
μια χώρα σε μια άλλη, με
καλύτερες οικονομικές ή
επαγγελματικές προοπτικές.
Η φυγή, η οποία εντείνεται
σε περιόδους οικονομικής
κρίσης, οφείλεται μεταξύ
άλλων στην αναζήτηση
καλύτερης ποιότητας ζωής,
υψηλότερων μισθών, στην
πρόσβαση σε προηγμένες
τεχνολογίες και σε πιο
σταθερές πολιτικές συνθήκες.
Τα άτομα αυτά έχουν υψηλό
εκπαιδευτικό υπόβαθρο,
το οποίο προσμένουν
να αξιοποιήσουν και να
κεφαλαιοποιήσουν εκτός της
χώρας καταγωγής τους.
Η χώρα από την οποία φεύγει
το ανθρώπινο δυναμικό
υπόκειται στην απώλεια του
πλέον ανταγωνιστικού, ικανού
και φιλόδοξου τμήματος του
εργατικού δυναμικού της.
