|
41
Metrics.ΕΚΤ.gr
1.
Ενδεικτικά αναφέρονται
οι καθιερωμένες από την
ΕΕ ομάδες δεικτών που
χρησιμοποιούνται για την
παρακολούθηση πολιτικών:
Euro-indicators/PEEIs,
Macroeconomic Imbalances
Procedure (MIP), Sustainable
Development, Europe 2020,
GDP and beyond, Innovation
Union Scoreboard, Regional
Innovation Scoreboard, The
Digital Economy & Society
Index (DESI) κ.α. και σε εθνικό
επίπεδο: Ενιαίο Σύστημα
Δεικτών ΕΣΠΑ,
Οι Διεθνείς Τάσεις
Τόσο οι policy makers, όσο και το ευρύ κοινό έχουν με τα χρόνια αλλάξει αντίληψη
για τον ρόλο και την επίδραση της επιστήμης στην οικονομία και την κοινωνία.
Η κοινωνική σύμβαση ανάμεσα στους επιστήμονες και την κοινωνία – και κατά συνέπεια
η χρηματοδότηση – που επέτρεπε στην ερευνητική κοινότητα να αποφασίζει, μόνη σε
μεγάλο βαθμό, για τις περιοχές που θα ερευνήσει έχει μετασχηματιστεί. Σήμερα από
την ερευνητική κοινότητα αναμένεται η επίτευξη κοινωνικών στόχων και η συμμετοχή
της στην οικονομική ανάπτυξη και στην αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών
προκλήσεων. Υπάρχει μία σαφής απαίτηση για ένα ολοκληρωμένο τρόπο που θα
επιτρέψει την κατανόηση όχι μόνο της απόδοσης της ερευνητικής δραστηριότητας,
αλλά επίσης της αποτελεσματικότητας και της επίδρασής της
σε μία σειρά απο σημαντικούς δείκτες.
Στο παραπάνω πλαίσιο η σχεδίαση
πολιτικών που βασίζονται σε στοιχεία (evidence-
based policies)
, λαμβάνοντας υπόψη και αξιοποιώντας τεκμηριωμένα, αξιόπιστα
στοιχεία, αναγνωρίζεται πλέον ως απαραίτητη προϋπόθεση και πάγια πρακτική σε
ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Όσοι σχεδιάζουν πολιτικές στον χώρο ΕΤΑΚ έχουν εκφρασμένο ενδιαφέρον για
διαθεσιμότητα καλύτερα δομημένων, ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων, καθώς και
για μοντέλα που τους υποστηρίζουν στη λήψη αποφάσεων, τα οποία να συναρτώνται
με τον προσδιορισμό προτεραιοτήτων, τη χρηματοδότηση, το ανθρώπινο δυναμικό,
την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
Τα μέλη της ακαδημαϊκής/ερευνητικής κοινότητας από διαφορετικούς επιστημονικούς
κλάδους ερευνούν με σκοπό την κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν
την επιστημονική ανακάλυψη, την τεχνολογική καινοτομία και την ενίσχυση της
ανταγωνιστικότητας σε οικονομικό επίπεδο.
Η επιστήμη για τη χάραξη επιστημονικής πολιτικής και καινοτομίας (science of science
and innovation policy) έχει εισέλθει δυναμικά στη διεθνή ατζέντα, ενώ οι «ομάδες
δεικτών» που παρακολουθούν την εφαρμογή των διαφόρων πολιτικών και την επίτευξη
των στόχων τους αυξάνονται εκθετικά
1
. Όσον αφορά το τελευταίο, βασικό ζήτημα είναι
η έγκαιρη διάθεση, η ακρίβεια και η αξιοπιστία των δεικτών που χρησιμοποιούνται.
Το γεγονός αυτό δίνει αναπόφευκτα κεντρική θέση στους δείκτες που προκύπτουν από
επίσημα στατιστικά στοιχεία και συμβάλλουν στη διασφάλιση υψηλής εμπιστοσύνης
στις στατιστικές που παράγονται. Όσο πιο αξιόπιστα είναι τα δεδομένα και τα επίσημα
στατιστικά τόσο βελτιώνουν την κατανόηση των επιμέρους συστημάτων και επιτρέπουν
την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των θεμάτων που τίθενται από το συνεχώς
μεταβαλλόμενο περιβάλλον της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη διαθεσιμότητα ενός «ασύλληπτου», μέχρι πριν από λίγα
χρόνια, όγκου δεδομένων -ανοικτών, δημόσιων, μαζικών (open, public, big data)-
δημιουργεί τεράστιες προκλήσεις για την αξιοποίησή τους στον σύγχρονο δημόσιο
και ιδιωτικό τομέα, επιταχύνοντας την παραγωγή γνώσης και αξίας, ενώ ανοίγει νέους
δρόμους και δυνατότητες μέτρησης, διερεύνησης και αντιμετώπισης πολύπλοκων
κοινωνικών και οικονομικών φαινομένων.
Η συγκέντρωση, διαχείριση και αξιοποίηση μεγάλων συνόλων δεδομένων προς
όφελος μιας έξυπνης, βιώσιμης, χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης που υπηρετεί την
ποιότητα ζωής των πολιτών απασχολεί κυβερνήσεις (δημόσια/ανοικτά δεδομένα), τους
Πολιτικές
βασισμένες σε στοιχεία
Evidence based policies
Διαδικασία λήψης δημόσιων
πολιτικών και αποφάσεων
που στηρίζεται στην εκ των
προτέρων εκτίμηση των
στοιχείων που αφορούν σε ένα
θέμα, η οποία εκτιμάται ότι
βελτιώνει τη διαδικασία λήψης
αποφάσεων καθώς και την ίδια
την δημόσια πολιτική, η οποία
καθορίζεται πλέον με ακριβή
και τεκμηριωμένο τρόπο.
Μία σημαντική πτυχή αυτών
των πολιτικών είναι η χρήση
επιστημονικών εργαλείων,
αναλύσεων και μελετών για
τον εντοπισμό των εμπειρικών
στοιχείων ικανών να
βελτιώσουν τα αποτελέσματα
των δημοσίων πολιτικών και
να επιτρέψουν την αποτίμηση
τους.
