Το πρόγραμμα «Ερευνητικό Δυναμικό»
10
Όσον αφορά τη σύνδεση ή μεταφορά του προγράμματος στα Διαρθρωτικά Ταμεία, οι
εμπειρογνώμονες επισημαίνουν τη σημαντική διαφοροποίηση των στόχων των δύο πολιτικών: τα
Διαρθρωτικά Ταμεία στοχεύουν στη «δημιουργία» της αριστείας, με συγκεκριμένα και απτά
αποτελέσματα σε κοινωνικούς και οικονομικούς τομείς. Από την άλλη μεριά, το «Ερευνητικό
Δυναμικό» στοχεύει σε οργανισμούς που είναι ήδη άριστοι και δεν πρέπει να απομονωθούν από
τη δυναμική εξέλιξη της Ευρώπης στην έρευνα και την καινοτομία. Συνέργειες μεταξύ των δύο
πολιτικών υπάρχουν και πρέπει να ενισχυθούν. Το «Ερευνητικό Δυναμικό» μπορεί, για
παράδειγμα, να συμβάλει στην εξέλιξη της πολιτικής συνοχής προς την κατεύθυνση της
καινοτομίας με επενδύσεις σε ερευνητικές υποδομές, συμπληρωματική ενίσχυση των άριστών
ομάδων, κ.ά.
Στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Πρόγραμμα Πλαίσιο Ορίζοντας 2020
8
,
υπογραμμίζεται πως τα αποτελέσματα του προγράμματος «Ερευνητικό Δυναμικό» θα ήταν
καλύτερα, εάν είχαν επιδιωχθεί αντίστοιχες δράσεις στην πολιτική συνοχής. Στο νέο Πρόγραμμα
Πλαίσιο προτείνεται σαφέστερη κατανομή των δράσεων μεταξύ του Ορίζοντα 2020 και των
Διαρθρωτικών Ταμείων, με ταυτόχρονη ενίσχυση διαδράσεων. Τα Διαρθρωτικά Ταμεία θα
υποστηρίξουν την ανάπτυξη των περιφερειών στους τομείς έρευνας και καινοτομίας και,
συμπληρωματικά, το Πρόγραμμα Πλαίσιο θα υιοθετήσει μέτρα για τη διεύρυνση της συμμετοχής
τους στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, τον συντονισμό των δύο χρηματοδοτικών προγραμμάτων
της ΕΕ, την παροχή συμβουλών για περιφερειακές πολιτικές έρευνας και καινοτομίας, κ.λπ.
Στην Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το πρόγραμμα Ορίζοντας
2020
9
, και συγκεκριμένα στην παράγραφο 6.3.1 «Κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς», αναφέρεται η
λήψη μέτρων για την προαγωγή της αριστείας σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες,
διευρύνοντας τη συμμετοχή τους στο Πρόγραμμα Πλαίσιο. Τα μέτρα διευκρινίζονται περαιτέρω
στην Απόφαση του Συμβουλίου για την υλοποίηση του Προγράμματος Πλαίσιο
10
και την
παράγραφο 6.1.4. «Μείωση του χάσµατος έρευνας και καινοτομίας στην Ευρώπη». Καλύπτουν τη
σύνδεση κέντρων αριστείας σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές με διεθνείς ηγετικούς εταίρους
στην υπόλοιπη Ευρώπη, μέσα από σχήματα συνεργασίας, ανταλλαγές προσωπικού,
συμβουλευτικές δράσεις σε θέματα πολιτικής / έξυπνης εξειδίκευσης, απονομή τίτλου αριστείας σε
ιδρύματα που πληρούν διεθνή πρότυπα, δημιουργία εδρών Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας για την
προσέλκυση διεθνών επιστημόνων, θεσμική υποστήριξη για τη δημιουργία ανταγωνιστικού
περιβάλλοντος για την έρευνα και πρόσβαση άριστων ερευνητών σε διεθνή δίκτυα.
Τον Δεκέμβριο του 2012 ανακοινώθηκε η πιλοτική πρόσκληση υποβολής προτάσεων FP7-ERA-
CHAIRS, η οποία συνδέεται με την εξέλιξη του προγράμματος «Ερευνητικό Δυναμικό» την
περίοδο 2014-2020, και χρηματοδοτεί έμπειρους ερευνητές που ενδιαφέρονται να εργαστούν σε
ερευνητικούς οργανισμούς με έδρα σε περιφέρειες σύγκλισης/άκρως απόκεντρες περιφέρεις της
Ευρώπης.
8
Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπής και την
Επιτροπή Περιφερειών «Ορίζων 2020» - Πρόγραμμα Πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας, COM(2011) 808 τελικό
9
Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τους Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος πλαισίου για την έρευνα και την καινοτοµία
«Ορίζοντας 2020» (2014-2020), COM(2011) 809 τελικό
10
Απόφαση του Συμβουλίου για τον καθορισµό του ειδικού προγράμματος υλοποίησης του προγράμματος Ορίζοντας 2020 – Το πρόγραµµα-
πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτοµία (2014-2020), COM(2011) 811 τελικό