8
|
πρόλογος
Το 2014 ήταν για εμάς στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης μια εξαιρετικά σημαντική χρονιά, τόσο
εξαιτίας των στόχων που υλοποιήσαμε και των επιτυχιών που μας αναγνωρίστηκαν, όσο και λόγω
της χρονικής εγγύτητας με την ολοκλήρωση των μεγάλων αναπτυξιακών μας έργων.
Η συγκέντρωση, οργάνωση, διάθεση με σκοπό τη χρήση, η προβολή στο εγχώριο αλλά και διεθνές επίπεδο της
ελληνικής επιστημονικής παραγωγής, και η συστηματική καταγραφή και τεκμηρίωση της ελληνικής ερευνητικής,
αναπτυξιακής και καινοτομικής δραστηριότητας, εξακολουθούν και είναι από τους βασικούς στόχους που
καθορίζουν τη λειτουργία, τη στοχοθεσία και κατά συνέπεια την αποτελεσματικότητα του ΕΚΤ.
Το περιβάλλον
μέσα στο οποίο δρούμε επαναπροσδιορίζεται. Ο τρόπος που η παγκόσμια ακαδημαϊκή και
ερευνητική κοινότητα παράγει και δημοσιοποιεί το αποτέλεσμα της εργασίας της αλλάζει ριζικά. Οι πολιτικές για
την ενίσχυση της ανοικτής πρόσβασης έχουν πλέον υιοθετηθεί από όλους τους χρηματοδότες της έρευνας. Η
ανοικτή επιστήμη διαμορφώνεται ως απόρροια τεχνολογικών, αλλά και αλλαγών στην αντίληψη της επιστημονικής
κοινότητας για τον ρόλο που παίζει στη σύγχρονη κοινωνία. Η απαίτηση για τη δημιουργία μεγάλων υποδομών
που υποστηρίζουν την έρευνα εκφράζεται τόσο σε επίπεδο πολιτικών –policies-, αλλά και συνεργασιών και
χρηματοδοτήσεων.
Ταυτόχρονα, η ευρύτερη κοινωνία εμπλέκεται ολοένα και περισσότερο στη συζήτηση για διαφάνεια και
αποτελεσματικότητα στον σχεδιασμό πολιτικών και εκφράζεται η απαίτηση οι πολιτικές αυτές να λαμβάνουν υπόψη
τεκμηριωμένα στοιχεία. Στη χώρα μας, η ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας να αντιληφθεί και να έρθει σε επαφή με
την επιστημονική εγχώρια παραγωγή είναι μεγάλη. Σημαντική είναι και η ευρύτερη προσπάθεια να ενισχυθεί η
οικονομική δραστηριότητα σε τομείς με συγκριτικό πλεονέκτημα μέσα από την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων
της έρευνας.
Παράλληλα, για τους παραγωγούς δεδομένων και περιεχομένου, η τεχνολογία έχει καταλυτική επίδραση και έχει
επιφέρει έναν «εκφυλισμό» σε καθιερωμένες διαδικασίες και τρόπους εργασίας, καταδεικνύοντας την ανάγκη
επαναπροσδιορισμού ρόλων, δεξιοτήτων και ροών εργασίας για το προσωπικό που οργανώνει και διαθέτει τα
παραγόμενα δεδομένα και το περιεχόμενο. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του νέου περιβάλλοντος είναι η αυξανόμενη
διαμόρφωση και εμπλοκή κοινοτήτων, όπως είναι η εκπαιδευτική, η ερευνητική και οι κοινότητες χρηστών, στην
παραγωγή περιεχομένου, στην τεκμηρίωση και επανάχρησή του.
Για εμάς στο ΕΚΤ, η κατανόηση του παραπάνω περιβάλλοντος και η συνεχής αύξηση του αριθμού των έργων
ψηφιοποίησης αρχειακού υλικού με δημόσια χρηματοδότηση, αλλά και του υλικού που παράγεται πλέον σε
ψηφιακή μορφή και εμπίπτει στις κατηγορίες επιστήμη –τεχνολογία-πολιτισμός, διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό
τον σχεδιασμό των 2 έργων ΕΣΠΑ που ξεκίνησαν να υλοποιούνται στις αρχές του 2011 και ολοκληρώνονται το 2015.
Τα επιτεύγματα
του 2014 παρουσιάζονται στην έκθεση δραστηριοτήτων που έχετε μπροστά σας: οι υπηρεσίες που
σχεδιάσαμε και οι πιλοτικές τους εφαρμογές σε πλήθος οργανισμών που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα παραγωγών
γνώσης. Η συνεργασία με μεγάλο αριθμό διαφορετικών φορέων από ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του χώρου που
καλύπτουμε τροφοδότησε με απαιτήσεις τον σχεδιασμό των υπηρεσιών και μας έκανε πιο αποτελεσματικούς στην
επίλυση ζητημάτων που διευκολύνουν τόσο την οργάνωση, όσο και τη διάθεση του έγκριτου αυτού περιεχομένου
στο εξειδικευμένο και το ευρύ κοινό.
Η δραστηριότητα e-Publishing επιστημονικών περιοδικών αναπτύχθηκε περαιτέρωμε την ένταξηστην «οικογένεια»
των έγκριτων ελληνικών επιστημονικών περιοδικών που εκδίδονται ηλεκτρονικά και διατίθενται από την πλατφόρμα
μας, δύο νέων ιδιαιτέρως αξιόλογων περιοδικών, του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών και του Μουσείου
Μπενάκη. Ταυτόχρονα, ξεκινήσαμε τη διαμόρφωση του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος που θα εξυπηρετήσει ανάγκες
των συνεργαζόμενων με εμάς φορέων για την έκδοση μονογραφιών και πρακτικών συνεδρίων, ενώ ταυτόχρονα μας
απασχόλησαν συναρτώμενα με την έκδοση θέματα, όπως αυτό της αξιολόγηση της ποιότητας και της εκτίμησης
του κόστους.
Το ευρετήριο των επιστημονικών εκδόσεων στις Ανθρωπιστικές & Κοινωνικές Επιστήμες, μία από τις εμβληματικές
δράσεις μας στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο, βρίσκεται σε καλό δρόμο, αφού ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη
