56
|
Τι σημαίνει #
ανοικτό
;
O τρόπος παραγωγής άυλων αγαθών, είτε πρόκειται για ένα άρθρο σε μια εγκυκλοπαίδεια, είτε για
ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή, έναν χάρτη ή ένα μουσικό κομμάτι, έχει αλλάξει ριζικά τα
τελευταία δέκα χρόνια. Παραδείγματα όπως η Wikipedia, το λειτουργικό σύστημα Linux, οι ανοικτοί
χάρτες Open Street Map και μουσικές πλατφόρμες όπως το SoundCloud, καταδεικνύουν ότι η παραγωγή
των πολιτιστικών αγαθών γίνεται, πλέον, ολοένα και πιο συλλογικά, ανοικτά και συμμετοχικά, πάνω σε
ψηφιακές πλατφόρμες και με διαρκή επανεπεξεργασία βασικών πολιτιστικών πόρων.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι το μοντέλο αυτό, της συνεργατικής παραγωγής και της
επανάχρησης, επεκτείνεται δυναμικά και σε δράσεις περιορισμένης, μέχρι πρότινος, «ανοικτότητας»
(
openness):απότηχρηματοδότησηεγχειρημάτωνμέσααπόηλεκτρονικέςπλατφόρμεςμεαποκεντρωμένο
τρόπο, χωρίς «μηχανισμό αγοράς», έως και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η αποτελεσματικότητα της
οποίας συνδέεται πλέον με το «άνοιγμα» των δεδομένων (ενδεικτικό παράδειγμα, τα δεδομένα θέσης
και χρόνου έλευσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς).
Αυτό το «άνοιγμα» που συναντάμε ευρέως στον ψηφιακό κόσμο έχει τεράστια επίδραση στον αναλογικό
και, ειδικά, στον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η παραγωγή αντικειμένων των εφαρμοσμένων
και καλών τεχνών, τόσο από καλλιτέχνες που ασχολούνται με έννοιες όπως η επανάχρηση και η
οικειοποίηση, όσο και από σχεδιαστές που χρησιμοποιούν και διαθέτουν ανοικτά προς επανάχρηση
σχέδια.
Πρωτοβουλίες, όπως η ανοικτή κατασκευή (openFabrication ή openFab) στηρίζονται στον διαμοιρασμό
φυσικών χώρων, στους οποίους λαμβάνει χώρα ο σχεδιασμός, αλλά και ο διαμοιρασμός γνώσης και,
τελικά, η κατασκευή πρωτοτύπων και λειτουργικών τρισδιάστατων αντικειμένων. Τα μοντέλα αυτά
βασίζονται σε εργαλεία διαχείρισης διανοητικής ιδιοκτησίας, όπως ανοικτές άδειες, με στόχο τη
διευκόλυνση κι όχι τον περιορισμό της πρόσβασης στο ψηφιακό αγαθό.
